Culinaria Pro Patria

Culinaria pro patria

Kultura narodowa wyraża się w rozmaitych postaciach, z których jedną jest kultura kulinarna. Rozumienie własnej tożsamości – w tym przypadku polskiej tożsamości – odbywa się równocześnie w wielu aspektach, gdyż wyraża szacunek do przeszłości, integrację społeczną, zrozumienie mechanizmów społecznych i gospodarczych, które wzmacniają gminę, region, kraj.

Culinaria pro patria – pod tym hasłem zawiera się postawa wobec kultury kulinarnej, która respektuje historyczne polskie dziedzictwo kulinarne oraz jego współczesne (i przyszłe) naturalne continuum, obejmujące wszelkie formy uprawy, produkcji, kultywowania, respektowania rodzimej, zdrowej żywności, powstającej w harmonii z naturą. Hasło Culinaria pro patria nawiązuje do innego powszechnego hasła – patriotyzmu kulinarnego – rozszerzając jego rozumienie poza związek producenta z konsumentem, dostawcy z odbiorcą.

Culinaria pro patria wyraża następujące elementy postawy:

- wyraz kultywowania świadomości narodowej, uzupełnienie wiedzy niezbędnej do rozumienia własnej tożsamości, a przez to wiodącej do pełniejszej świadomości obywatelskiej – przez poszanowanie wspólnego dobra i poszanowanie wspólnego dziedzictwa,

- impuls do podjęcia szeroko pojętej edukacji kulinarnej, której osią jest postrzeganie kuchni polskiej w kontekście rzeczywistości historycznej i współczesnej, ze zrozumieniem co stanowi rzeczywisty komponent polskiej kuchni, co jest komponentem obcym, a co komponentem asymilowanym, a zatem przyswojonym; tego rodzaju wiedza jest też zalążkiem rozumienia bogatych więzi łączących narody Europy i – szerzej – świata, ujawnia też różnorakie sposoby wymiany kulturalnej,

- propagowanie polskiej produkcji żywnościowej, polskich produktów żywnościowych, jako wartości wyjątkowej, której lokalny charakter i możliwość pełniejszego dostosowania do potrzeb i gustów odbiorców jest ucieleśnieniem – w obrębie kultury kulinarnej – zrównoważonego rozwoju; to właśnie rozwój małych podmiotów produkujących żywność na potrzeby lokalne uniezależnia ludzi, uwalnia rynek od dyktatu monopoli, likwiduje negatywne skutki środowiskowe – ekologiczne uprzemysłowionej produkcji żywnościowej, służy lokalnej gospodarce,

- propagowanie zdrowego żywienia i świadomości zdrowotnego wpływu tradycyjnych komponentów i tradycyjnych potraw, mające bezpośrednie przełożenie na kondycję społeczną i ogólnonarodowe uwarunkowania zdrowotne, ze szczególnym uwzględnieniem świadomości kulinarnej dzieci i młodzieży, począwszy od najwcześniejszych form zorganizowanej edukacji (od przedszkola).

Patriotyzm, także ten kulinarny, jest dziś fundamentem obywatelskich i pro-europejskich postaw w krajach takich, jak Francja i Włochy, których kuchnia znana jest na całym świecie, ale i w krajach o mniej rozpoznawalnej charakterystyce kulinarnej – Szwecja, Niemcy. Umiłowanie tego, co własne jest przykładem dojrzałości obywatelskiej i gotowości do odpowiedzialnego współdecydowania o własnej przyszłości – choćby przez fakt kształtowania zdrowego społeczeństwa.

Parafrazując wielkiego patriotę, Mikołaja Reja, a także demonstrując (łacińskim hasłem) związki polskiej kultury kulinarnej z analogiczną sferą, w której nieuchronna stawała się wspólnota doświadczeń Polaków i ich sąsiadów, ale przywołując pamięć rolniczych tradycji naszego narodu, który dostarczał swoje produkty do innych krajów będąc ich żywnościowym zapleczem, stwierdzić można:

A niechaj narodowie wżdy postronni znają, iż Polacy nie kozią, iż swoją kuchnię mają.

W dzisiejszych czasach , w obecnej sytuacji polityczno-gospodarczej proponowana przeze mnie szeroko rozumiana aktywność pod hasłem  Culinaria pro patria wskazuje jak zmobilizować społeczeństwo do patriotycznego zastosowania produktów regionalnych, lokalnych, naturalnych i ekologicznych w kuchni,  w naszych domach i w różnych sferach życia publicznego.

Można to osiągnąć w bardzo szerokim wachlarzu działań podejmowanych w kierunku zmiany mentalności, świadomości  i etyki społeczeństwa, zwiększenia świadomości społecznej w stosunku do rozwoju państwa i regionu, czego przykładem może być patriotyzm lokalny , regionalny w Niemczech i  we Francji.

Przede wszystkim należy podkreślić szeroko proponowane w ostatnim okresie zwiększenie propagowania polskich produktów żywnościowych do zużycia bezpośredniego w konsumpcji indywidualnej i w formie przetworzonej we własnym zakresie w gospodarstwach domowych.

Należałoby również znacznie poszerzyć zakres oferowanych przez restauracje propozycji na bazie polskich produktów . W szkołach i wszelkich placówkach żywienia publicznego dostosować sporządzane receptury i grafiki diet do jak najlepszego wykorzystania rodzimych artykułów rolno-spożywczych, oczywiście z uwzględnieniem czterech pór roku.

Proponuję działania edukacyjne począwszy od poziomu szkół podstawowych i przedszkoli ukierunkować na zdrowe żywienie, produkty dobrej jakości, pod którymi to określeniami będzie rozumiało się produkty krajowego rolnictwa oraz tradycyjne potrawy i przetwory z nich sporządzane.

Wydaje się bardzo celowe rozszerzenie programów funduszy  promocyjnych i położenie w nich nacisku na produkty pochodzące z polskiego rolnictwa, z polskiej ziemi.

Bardzo ważnym moim zdaniem, o co zabiegam od dawna jest łączenie programów, współdziałanie w zakresie wypracowania wspólnych programów przez resorty Ministra Zdrowia, Ministra Edukacji i Ministra Rolnictwa dotyczących  polskiej,  zdrowej  żywności .

Uczciwość producenta i handlowca w stosunku do klienta na bazie produktów lokalnych powinna skierować działania na budowanie rzetelnej informacji o produkcie z uwzględnieniem gatunków, rodzajów odmian i typów oraz wskazaniem pochodzenia, co spowoduje  również wzmocnienie lokalnych targowisk .

Obecna sytuacja  gospodarcza wymaga oczekiwanej od dawna zmiany prawa w zakresie sprzedaży produktów wytwarzanych i przetwarzanych przez indywidualne gospodarstwa rolne.

Takie pojmowanie hasła Culinaria pro patria będzie z wielkim pożytkiem dla zdrowotności społeczeństwa polskiego, kultywowania polskiej tradycji kulinarnej i może wpłynąć w znacznym stopniu na sytuację w sektorze rolnictwa spowodowaną sankcjami gospodarczymi.

Witold Wróbel

Copyright © 2014 W. Wróbel, Culinaria pro patria znak słowny i słowno-graficzny zastrzeżony